Verven

Hierbij vind je het verfschema voor de Adelaide maar er zaten een paar addertjes onder het gras:

De loods was heel stoffig, dus bij veel wind, kon je niet verven. En het was een prachtige zomer, maar in juli is het vroeg licht. Als de zon scheen was het na negen uur al zo warm binnen, dat de verf niet meer vloeide. Dus moesten we wachten op twee dagen achtereen met bewolkt weer en weinig wind. In de tussentijd gingen we verder met het schoonmaken en controleren van alle losse delen en ramen.

ZF-primer rollen

Zinkfosfaatprimer is een epoxyprimer van De IJssel. Door twee lagen aan te brengen met kortharige viltrollers wordt een behoorlijke laag epoxy aangebracht om de zwakke gelcoat te versterken.

Bij het rollen van de primer bleek dat de oppervlakken zo groot waren, dat het niet mogelijk was om de hele bovenbouw zonder aanzetten te rollen. Voor de primer niet zo’n probleem, want die moet toch weer geschuurd worden. Spuiten was geen optie, want we stonden naast andere boten waar aan gewerkt werd. Met Fara, de ervaren jachtschilder van Techwerk, hebben we een schilderplan bedacht. Om de vlakken te verkleinen en jezelf niet ‘vast’ te verven splitsen we het werk. Eerst alle glansdelen, daarna de antislipvlakken. De Adelaide is helemaal rond, zonder scherpe randen waar je kunt stoppen. Daardoor zijn er twee heel grote glansdelen. Van de voorbeam buitenom naar de spiegel en van het dek over de cockpitjes naar de kuip en de stuurstanden.

Glans lakken

De voorspelling voor woensdag en donderdag 8 en 9 juli: twee bewolkte dagen met weinig wind, maar wel warm. Dus dinsdag ontvetten en stofvrij maken. Woensdagochtend om half zes sta ik in het halfdonker verf te mengen en met een kleefdoek het laatste stof af te nemen. Om zes uur is iedereen present en om half zeven starten we met twee ploegen van drie man/vrouw. Arjen en Gijs rollen de flens, middenbalk en voorbeam onder en boven en daarna ieder langs een kant van de boot naar achteren. De helper verzet de rolsteigertjes en geeft verse verf aan, zodat er continu doorgerold kan worden om aanzetten te voorkomen.

Tegelijkertijd starten Fara en Jan Jacobse beiden op het dek aan de buitenkant van de cockpitjes en werken van buiten naar binnen naar de kuipwanden en de stuurstanden. Ook hier weer een helper om verf en rollers aan te geven.

Zij kunnen nog net afstappen, voordat de mannen van voren aan de spiegel beginnen.

Om negen uur is het klaar. Het is 22 graden aan dek. Donderdag dezelfde procedure. Vrijdagochtend bekijken we samen het resultaat. Nadeel van tweemaal lakken zonder schuren is tweemaal stof in de lak. We besluiten toch dat het zo goed genoeg is. De verwachting voor de komende tien dagen is opnieuw mooi zomerweer, dus niet lakken. Ook zijn de vakanties begonnen, niet iedereen is meer beschikbaar. Nóg een keer alles schuren en aflakken onder deze omstandigheden (stof en warmte) levert waarschijnlijk geen beter resultaat. Dus halen we de tape eraf, voordat de vier lagen verf helemaal hard zijn, en boeken ’s middags een welverdiende last minute in het oosten van het land, terwijl de glanslak verder uithardt. We zijn echt moe!

Antislip rollen

Dinsdag ‘back on the job’. Het oorspronkelijke dek was één groot antislipvlak. Dat is niet te rollen zonder aanzetten. Ook wilden we hier en daar het patroon veranderen. Dus we hebben het dek opgedeeld in overzichtelijke vakken en alles weer opnieuw afgeplakt. We zijn vier dagen bezig geweest om de indeling van dek, kuip en achterdek af te plakken.

Daarna moesten we alle glanslak binnen de vakken terugschuren en weer wachten op bewolkt weer. Een week later regent het zowaar op vrijdag. En zaterdag is het misschien nog bewolkt.

Toch maar weer vroeg gestart. Twee man/vrouw rollen, een helper mengt verf en poeder. In tweeënhalf uur tijd rollen we circa 48 m² antislip erin. Het is de hele ochtend druilerig met een prima temperatuur. Zaterdagochtend weer om half zeven gestart voor de tweede laag verdunde glanslak. Het is nog heerlijk koel na de regen (17 graden), maar de zon schijnt weer. We zijn op tijd klaar, de dek temperatuur is dan 21 graden. Zondagochtend hebben we op kousenvoeten de tape weggehaald, voordat de verf echt hard was en daarna genoten van een zonnige dag. Ondertussen waren we ruim drie weken achter op schema, maar het resultaat is bemoedigend.

Als kers op de taart hebben we ook het zwart rond de ramen en het blauw van de spiegel opnieuw gelakt. Dit waren kleinere vlakken, die goed alleen gedaan konden worden.

Voorbereiding is alles! Als je bij de boot staat en je spullen voor die dag zijn niet compleet, dan red je het nooit. Ellenoor is één keer terug naar huis gereden om ontbrekende spullen te halen. Alles was grondig schoongemaakt, gecontroleerd en per item gelabeld en in plastic zakken of dozen gedaan. Van tevoren hebben we alle Amerikaanse bouten en exotische parkers vervangen door metrisch rvs-A4 materiaal en betere onderlegringen.

Als eerste hebben we de trampolines gemonteerd om het valgevaar te verminderen. Daarna ging het monteren en kitten van alle beslag, lieren, luiken en instrumenten en het A-frame snel en probleemloos. Overtollige kit weghalen met wipes werkte fantastisch, we hebben er heel wat pakken doorheen gejaagd.

Zo lastig als de teak voetrail eraf ging, zo makkelijk was het monteren van de nieuwe pvc voetlijst met kleine parkers en MS-polymeerkit. Ellenoor is nog wel twee dagen bezig geweest om ruim 140 gaatjes af te doppen. Het terugplaatsen van de motorbediening en het verbeteren van de kabeldoorvoeren nam meer tijd dan gedacht, net als de installatie van de elektrische lier en het verbeteren van de bijhorende bedrading.

Maar de echte uitdagingen waren:

1. De rail van de buiskap
De oude rail was verwijderd vanwege de luchtinsluitingen in randen van de sparing. Het Canadese aluminium profiel was hier niet te krijgen. De oplossing was een pvc rail voor voortenten van campers. Op maat gefreesd bij de lokale scheepstimmerman, paste het precies in de gerepareerde sparing. Het kitten onder de goede hoek was wel een kunstje, maar is uiteindelijk goed gelukt.

2. De zeven bakskistdeksels met pianoscharnieren
De pianoscharnieren waren vastgezet met popnagels in het laminaat. Geen waterdichte oplossing. Bovendien kon ik met een normale (pneumatische) popnageltang niet bij de gaten in de watergoten. De oplossing: de pianoscharnieren met Innotec Adhesael Marine (MS polymeerkit) aan de deksels gekit. Daardoor ontstond ruimte voor de koppen van de parkers waarmee het pianoscharnier aan de dekmal bevestigd kon worden. Met een schroevendraaier kon je er net bij. Kit ertussen voor een waterdichte toepassing.

4. De schuurlijst
Het terugplaatsen van de zes delen over de gerepareerde romp-dekverbinding was een precies karwei. Dit is samen met Arjen uitgevoerd. Positioneren, 120 gaten boren en de rail voormonteren met nieuwe parkers. Alles er weer af en monteren met MS polymeerkit en Innotec Presstape van ø 10 mm om de holle schuurlijst goed af te dichten. Tot slot aan beide kanten tien meter stug pvc profiel in de aluminium schuurlijst persen. Gelukkig was dit karwei aan de zijkant van de boot minder temperatuurgevoelig. Maar van zeven tot één steigertje op, steigertje af en deels boven je macht werken, gaat toch niet in je koude kleren zitten.

5. De acrylaat ramen
Ook deze klus is samen met Arjen gedaan. Sponningen en ruiten zowel binnen als buiten reinigen en afplakken was echt veel werk, vooral bij de gebogen cockpitramen. Die voorbereidingen hebben Ellenoor en ik steeds van tevoren gedaan zodat er bij de montage alleen gekit en afgewerkt hoefde te worden. De sponningen waren heel klein, dus eerst alles droog voormonteren en kleine polyester spacers inplakken om de ramen precies te positioneren.

De eerste dag hebben we de acht kleine zijramen en de twee deurramen gedaan. Dat ging redelijk vlot, maar tien ramen is toch echt werk. Goed in de MS polymeerkit en een man binnen en een man buiten afmessen, tape verwijderen en schoonmaken met wipes. Om zeven uur begonnen we, vanwege de hitte, en om elf uur was het gereed. Aan bakboord tegen de wand was het toen al ruim 35 graden.

De vier grote gebogen ramen was een heel andere uitdaging. Door de kleine sponning was er weinig overlap en kon de conventionele Sikaflex polyurethaankit het rekken en krimpen van de grote ruit niet volgen, waardoor de ramen altijd lekten in de hoeken voorin. De Innotec MS polymeerkit heeft anderhalf keer zoveel rek per mm, maar enig rekenwerk leerde dat dit ook nauwelijks genoeg was. Dus hebben we aan de binnenkant een fillet van kit op de sponning gezet om voldoende reklengte te creëren.

Het andere probleem was het fixeren van de ruiten tot de kit uitgehard was. De bolle oppervlakken moesten onder lichte voorspanning gemonteerd worden. Op internet vonden we kleine oranje zuignapjes die net op het holle oppervlak pakten. Dus eerst droog voorgemonteerd met touwtjes en gewichten en een nachtje laten zitten om te kijken of het werkte.

Yes! En dus weer op een mooie ochtend van zeven uur tot half elf de vier ramen erin geplakt. De fillet maken was een ‘hell of a job’, omdat je bijna niet bij de punten kon. Het afmessen en schoonmaken buiten moest ook in een razend tempo, want bij het laatste raam was het al zo warm dat je nauwelijks meer fatsoenlijk kon afwerken.

De boot erin

Uiteindelijk was de Adelaide begin september zover klaar dat zij weer in het water kon. O ja, de mast. Die had vier maanden naast de loods liggen verstoffen met alles erop en eraan. Niet zo slim, dus nog een dag ongepland werk. Lijnen eruit, door de wasmachine, mast poetsen, en alles er weer in. Maar verder liep alles net zo probleemloos als bij het eruit halen. Dinsdagmiddag de bok opbouwen op de botenwagen. Woensdag 9 september om acht uur rijdt Gijs van de jachthaven de boot weer onder de kraan. Te water, mast erop en om half elf is het klusje geklaard. De botenwagen vrijmaken, de loods opruimen en lunchen in de kuip in plaats van in de loods. Dat voelde goed. ’s Middags voeren we in een uurtje op de motor naar huis, waar Eef de Held en Trudy Smeets ons opvingen om de Adelaide weer op de plek te leggen waar het project op 4 mei begon. Klus geklaard!

Evaluatie

De uitvoering

Het contact en de samenwerking met Gijs, Lukas, Rob en Anouk van de jachthaven Strijensas was het hele project zeer goed. Arjen van Allboat was zoals altijd super flexibel en erbij als het nodig was. Zonder zijn inzet en expertise was het project niet op deze manier tot een goed einde gekomen. De afspraken met Techwerk waren eigenlijk te los-vast. Maar Fara, Chris en Cassandra hebben zich superflexibel in het project ingevoegd en enorm veel werk verzet. Voor Ellenoor en mijzelf was vier maanden lang, zes dagen in de week zowel fysiek als mentaal hard werken heel erg pittig. Het heeft tot ver in het najaar geduurd voordat we weer echt helemaal uitgerust waren. We hebben die belasting zeker onderschat. De werkomstandigheden in de loods waren zeker niet optimaal. Dat hadden we niet voorzien en heeft ook behoorlijk invloed gehad op de doorlooptijd en kwaliteit van het verfwerk.

Het resultaat

Na de eerste hoosbuien in het najaar hebben we nog een paar kleine lekkages gevonden op plekken die we niet behandeld hadden. Gelukkig eenvoudig te verhelpen. Al ons kitwerk en de ramen zijn de hele winter al 100% dicht. Het is een enorm prettig idee om voor het eerst sinds 2015 een lekvrije boot te hebben. Het dek is enorm verbeterd. Ik heb niet de illusie dat we alle gaatjes gevonden hebben, maar met name alle kapotte randen zijn heel goed gerepareerd. De injecties van de delaminaties en de reparaties van de romp-dekverbinding, de flens en de kuipranden zijn een structurele en kwalitatieve verbetering van het schip. Het verfwerk is niet perfect, maar onder deze omstandigheden het maximaal haalbare en zeker acceptabel . De antislip is een grote verbetering, zowel qua indeling als qua grip. Bovendien ziet het er heel netjes uit. Belangrijk, want door de grote oppervlakken bepaalt het sterk het uiterlijk van de boot.

De kosten

Het begroting was heel globaal gemaakt, zonder alle werkzaamheden in detail uit te werken. Uiteindelijk hebben we ongeveer dubbele kosten gemaakt. Transport- en stallingskosten waren heel redelijk. De materiaalkosten waren ongeveer een kwart van de begroting. Hier was een forse overschrijding door de speciale epoxy voor het injecteren van het dek en de reparaties. Ook hebben we veel meer verf, kit en hulpmaterialen gebruikt dan begroot. Het vervangen van alle bevestigingsmiddelen door metrisch rvs-A4 materiaal was helemaal niet meegenomen. De grote overschrijding zat uiteraard in de uren. De hulp bij het repareren en schilderen van het dek door Tech Werk en de reparaties en hulp bij montage door Arjen waren veel te laag begroot.

Alles bij elkaar een duur project. We bekijken het als een onderdeel van het restaureren van een klassieker, waarvan er maar een in Europa rondvaart. De Adelaide is technisch en optisch weer sterk verbeterd. We hebben de Adelaide de laatste jaren ervaren als een heerlijk compact schip. Het concept is heel geschikt voor het zeilen dat wij doen. Sportief genoeg voor lekker actief zeilen en comfortabel genoeg om leuke kustreizen te maken en ’s zomers op te verblijven. Dus voor ons is het de moeite waard.

Tot slot

Uiteindelijk overheerst een tevreden gevoel. We hebben zowel de grootte als de impact van het project onderschat. Maar we hebben veel geleerd en leuke en goede en kundige mensen ontmoet. Soms heb ik een spijtig gevoel dat we een hele mooie zeilzomer hebben gemist, maar we hopen dat we met de Adelaide nog veel mooie reizen kunnen maken. Zou je het nog een keer doen? Ja zeker, maar met de kennis van nu met een andere planning en budget.