De bevestiging aan de mast

Om met het laatste te beginnen. Er zijn een paar mogelijkheden. De meest risicoloze is het uit te voeren zoals de hoofdwanten. Door middel van een stel jufferblokken van aluminium en een lashing waarmee je een groot bereik hebt en een redelijke voorspanning. Deze voorspanning hoeft bij de hoofdwanten niet hoog te zijn, omdat tijdens het varen door middel van een takelstel er nog extra gespannen wordt.

De precisie waarmee de gesplitste lijn op lengte gemaakt wordt hoeft bij deze methode niet al te groot te zijn. Ook het risico dat er na het opspannen in de werkplaats en het door middel van krimpkous fixeren van de splitsen, toch nog bij montage teveel constructierek plaatsvindt, is niet aanwezig. Voor de hoofdwanten is de bevestiging aan de mast relatief simpel. De rvs stagen waren met ‘plaattangen’ en een door de mast lopende bout bevestigd. Binnen in de mast zat daar al een afstandsbus die de compressie van de bout op de mast opnam. Ik kon volstaan om door middel van een nieuwe bout twee Cheeky Tangs van Colligo Marine © aan de mast te bevestigen.

De puttingen

De bevestiging aan de float had meer voeten in de aarde. Daar zat een rvs putting die met bouten op een schot in de float bevestigd was. Deze stak door het dek. Ondanks afdekmanchet en epoxy had de grote uitzettingscoëfficiënt van rvs ervoor gezorgd dat het een lekkende en roestsporenmakend geheel geworden was. Jaren terug had ik al materiaal verzameld om deze puttingen te vervangen door carboncomposiet exemplaren. Dit was het moment om dat maar eens aan te pakken. Een hoop gedoe om in de krappe ruimte binnen in de float opgevouwen te zitten om in epoxy gedrenkte natte lappen glasmat op de juiste plaats te draperen. Maar het resultaat is ernaar. Er prijken nu mooie, ingelamineerde composiet puttingen boven het dek van de floats. Als bijkomend voordeel is er een gewichtsbesparing van 1800 gram per putting. Dat lijkt niet veel maar wie het kleine niet eert…

De stagspanners

Na de hoofdwanten gesplitst, gerekt en gemeten te hebben welke lengte deze na ontspannen aannamen, heb ik genoeg vertrouwen om voor de interne verstaging voor een directe bevestiging te gaan aan de stagspanners. Een klein probleem was om stagspanner-gaffels te vinden die voldoende breed waren om de massieve, aluminium, ingesplitste ogen op te nemen. Vooral ook met de juiste draadrichting. Normaal zijn deze altijd linksdraaiend. In dit geval had ik rechtsdraaiende nodig. De slag die een stagspanner kan maken is niet overdreven groot als je in aanmerking neemt dat de Dyneema lijn altijd nog een klein beetje constructierek heeft. Daarom probeer ik de stagen zo kort te splitsen dat het past bij de maximaal uitgeschroefde spanners, om zodoende voldoende stelruimte over te houden om te spannen en om later optredende creep op te nemen. Wonderwel lukt dit bijzonder goed. Misschien wel te goed. Bij de onderwanten blijkt bij het zetten van de mast de spanner net nog alle windingen van het huis gedeelte te gebruiken.

Terminals voor de interne verstaging

Om de zaak tot een goed einde te brengen moet nog één probleem opgelost worden. Mijn mast had voor de interne verstaging inhaak-terminals. John Franta van Colligo Marine © adviseerde hier T-terminals te lassen aan een gaffel die ingesplitste ogen kon opnemen. Deze oplossing leek me het opeenstapelen van een toch al niet zo mooie oplossing van T-terminals met een ook al niet ideale situatie door twee halve fittings onder misschien niet al te goede omstandigheden aan elkaar te lassen. Ik broed achter mijn tekenprogramma op een manier om de twee tegenover elkaar liggende gaten in de mast van rond 45 mm, die overblijven als ik de T-inhaakterminals verwijder, te gebruiken om ze, net als de hoofdwanten, te voorzien van Cheeky Tangs ©.
Het eerste idee is als volgt.

Een volgend idee is zonder gebruik te maken van Cheeky Tangs ©

Uiteindelijk ben ik tevreden met een combinatie van deze twee ideeën. Op deze manier wordt het ontstane moment, doordat het aangrijpingspunt van de stag buiten mast ligt, opgenomen.

Na een aantal avonden besteed te hebben achter mijn draaibank, is er een leuk resultaat. Met, hoewel je dat niet op de eerste blik zou denken, een gewichtsbesparing t.o.v. de inhaakgevallen van 400 gram voor drie paar.

Alles bij elkaar zit de grootste gewichtsbesparing in het vervangen van 90 meter 10 mm rvs door Dyneema: ruim 45 kilo!

Eerste ervaringen

Uiteindelijk is alles voorbereid en komt, na de tewaterlating, de IJssel afvaren en terugvaren naar het IJsselmeer, het spannendste moment als de mast er weer opgezet wordt. Gelukkig, alles past!
Nu, na een jaar varen met de nieuwe mast-configuratie, zijn we zeer tevreden. We hebben meer vertrouwen in het spul. Mede omdat de boot veel minder momentum op golven heeft. Ze deint niet, of in ieder geval veel minder, door, waardoor het gevoel ook overblijft dat de mast er ‘stijf’ opstaat.

Wat we nog niet aangepakt hebben is een korte babystag naar de eerst zaling. Deze heeft de ontwerper niet in oorsprong op mijn mast getekend en is een toevoeging die ik zelf heb gedaan om het profiel van het grootzeil beter onder controle te houden. Onze animo om deze ook te vervangen is niet heel groot. Anders is het met de voorstag. Deze is nog van zwaar rvs en moet komende winter toch echt vervangen worden. Ze staat er al 13 jaar op. Een goed plan heeft zich nu pas in mijn hoofd gevormd hoe mijn wensen er allemaal in gaan passen. Natuurlijk met een flink prijskaartje, met name omdat we een nieuwe roller willen installeren.