Vreemdgaan in Frankrijk

Je boot staat in de winterberging en je vrouw is op zakenreis. Tsja, wat dan? Jan van der Veen grijpt de kans aan om eens vreemd te gaan en zich te verlustigen aan verleidelijke vormen en kleuren. En toevallig liggen in Frankrijk net een hele hoop prachtige exotische exemplaren lonkend te wachten. Om precies te zijn, in de haven van Saint Malo. Op 4 november start daar de Route du Rhum en twee weken vooraf is het wedstrijddorp open voor publiek. In de havenbekkens liggen meer dan honderdtwintig wedstrijdjachten. 39 daarvan zijn multihulls, waaronder zes van ‘s werelds allergrootsten en evenzovele vijftigvoeters.

Jan van der Veen
Route-du-Rhum-600-Outremer49
Route-du-Rhum-600-Ultime-Remade
Route-du-Rhum-600-1
Route-du-Rhum-600-2
Route-du-Rhum-600-4detail
Route-du-Rhum-600-Macif-drijver
Route-du-Rhum-600-Outremer5boeg
Route-du-Rhum-600-publiek1
Route-du-Rhum-600-Banquepop
Route-du-Rhum-600-Multi50
Route-du-Rhum-600-4
Route-du-Rhum-600-PiR2
Route-du-Rhum-600-Ultime
Route-du-Rhum-600-1-1
Route-du-Rhum-600-6
Route-du-Rhum-600-macif2
Route-du-Rhum-600-publiek
Route-du-Rhum-600-strand
Route-du-Rhum-600-Class40
Route-du-Rhum-600-Multi50a
Route-du-Rhum-600-Multi50c
Route-du-Rhum-600-Outremer5
Route-du-Rhum-600-Multi50b
Route-du-Rhum-600-Outremer4

Qua aantal lagen er afgelopen zomer meer ‘multi coques’ in Hellevoetsluis, maar zoveel racemonsters als in Saint Malo zie je zelden bij elkaar. Daarnaast is ook de crème de la crème van de Imoca en Class40 schepen aanwezig. Onweerstaanbaar voor een droogstaande zeiler toch? “Saint Malo, j’arrive!”

Solotocht naar Saint Malo

De Route de Rhum is een trans-Atlantische solowedstrijd van Saint Malo naar Guadeloupe. Om in de stemming te komen, en bij gebrek aan bemanning, leg ik de 950 kilometer ook solo af. Een hele rit, maar sowieso de moeite waard, want de Bretonse kusten en baaien zijn prachtig! Overal water, bootjes, stranden, rotsen, sfeervolle stadjes, en dat alles in gloedvol najaarslicht. Als ik geen Fries was, werd ik Breton.

En de lol van zo’n reis zit ook in de kleine dingetjes, dat speciale vrije buitenlandgevoel. Bijvoorbeeld dat je langs de snelweg gewoon naar de wc kunt zonder door betaalhekjes te moeten. Daar staan de tolpoorten en de afwezigheid van toiletbrillen weer tegenover natuurlijk.

Gelukkig leren de Fransen ook steeds beter koffie te zetten en de croissants daarbij zijn onovertroffen.

Heel veel bezoekers

Bij aankomst op zondagavond verschijnen enorme borden met parkeer- en routeaanwijzingen al voordat ik de stad zie. Mijn camperbusje kan terecht op twee speciaal ingerichte locaties, en die lopen behoorlijk vol. Onderweg kom ik ook de nodige bezette pleintjes en veldjes tegen. Voor personenauto’s zijn er speciale parkeerplaatsen met gratis pendelbussen. De historische stad is afgesloten met grote betonblokken. Gendarmes met mitrailleurs ontbreken nog net, wat is hier aan de hand?

We hebben allemaal wel eens gehoord dat het oceaanzeilen in Frankrijk erg populair is. Maar hoe populair had ik me nooit gerealiseerd. ’s Avonds bij de spirituskachel even zoeken en wat blijkt, in 2014 werd dit evenement bezocht door, houd je vast, TWEE MILJOEN bezoekers! Sommige schippers hebben hier dan ook de status van superster en vaak richt de media zich meer op de piloten dan op de boten. Zo nuchter als Friezen zijn ze hier dus toch niet.

En er gaat ook erg veel geld in om. Enkele getallen:

De Ultimes (multi’s boven 70 voet) werken met een jaarlijks budget van circa vijf miljoen euro en de bouw van zo’n vliegend tapijt wordt geschat op twaalf miljoen.
Het budget van de Imoca’s (60 voet monohullklasse) is ca. twee á drie miljoen en de modernste schepen kosten ca. vijf á zes miljoen.
De Multi50’s werken met een jaarlijks budget van ca. 500.000 euro.
Dit lijken hele bedragen, maar voor een groot bedrijf als Sodébo is het relatief weinig geld voor veel exposure. In vergelijk, een F1-wagen kost circa 245 miljoen per jaar. “Veel geld,” zou Pake zeggen.

Dit wordt geen anoniem vreemdgaan maar belooft een heel spektakel te worden. Dus de volgende dag om tien uur vol goede moed in een al volle bus op weg naar de oude stad. En ja hoor, ongelooflijk, het is maandagmorgen half elf en de kades zijn al druk bevolkt. Maar het is allemaal prima te doen, gratis toegankelijk en de schepen maken het meer dan waard. En niet alleen de schepen, want de kades worden geflankeerd door grote sponsortenten, restaurants, foodtrucks, stands enzovoorts. Het is een heus dorp dat bruist van het leven. De dag vliegt om en rond een uur of drie is het zo druk dat je, vooral bij de immens populaire Imoca’s, alleen nog rustig met de massa mee kunt schuifelen. Maar dat is prima, genoeg te zien. Hoe populair ze zijn, blijkt wel als een knulletje van nog geen tien jaar zijn papa smekend aankijkt: “Papa, mag ik op de foto met Hugo Boss?”

Indrukwekkende show

Het is onmogelijk om alle bijzondere schepen, ontwerpen, onderdelen en details op te noemen. Hopelijk spreken de plaatjes voor zich. Mijn prioriteit ligt natuurlijk bij de multihulls, maar ook de mono’s, zoals de nieuwe Charal, zijn geweldig.

De Multi50’s zijn blitse state of the art racemonsters. De hoge ranke drijvers met negatieve boegen zijn ook scherp aan de bovenkant wat erg strak oogt. Bij de wat oudere tri’s valt op hoe laag de kleine cockpits boven het water liggen. Dat wordt vast een nat pak met het voorspelde zware weer!

De cats zijn grotendeels productieboten. Outremer is vertegenwoordigd met onder andere een 49, een nieuwe 4X en een glanzend zwarte X5-racing. Die jaagt de oceaan over met ligbad! Daarnaast enkele catamarans uit de TS-serie van Marsaudon Composites.

Persoonlijk ben ik ook altijd gecharmeerd van de doe-het-zelvers. De PiR2 is daar een mooi voorbeeld van. Boutjes en touwtjes lijken alles bij elkaar te houden en hij is schijnbaar ontworpen om onder de golven door te gaan. Maar toch bevaart deze aluminium boot de oceanen al sinds 1983, heeft ‘koddige’ foils, doet voor de vierde keer mee en eindigde vorig keer tussen de Multi50’s! Wat leeftijd betreft zijn de drie gele Walter Green ontwerpen, samen met een Newick, vergelijkbaar en een fraaie aanvulling. Eén daarvan, de Happy, wordt ten behoeve van een goed doel gezeild door ‘superstar’ Loïck Peyron, die in de vorige editie nog een record zette op de Ultime ‘Banque Populaire’. Is dit trouwens niet het oude schip van Peter Bakker? En die poetsdoek in de cockpit, is dat niet een oud CTC-shirt van Klaas Parrel?

Daarnaast een verrassende kruising tussen een cat en een tri van Jean-François Lilti. De bouw van Ecoles Diagonal begon in zijn achtertuin en werd met een schare vrijwilligers afgerond bij een werf.

Kortom, een indrukwekkende show! “Wel minder gezien,” zou Beppe zeggen. Eén klein minpuntje slechts. De Ultimes zijn zo groot dat ze niet in de zeesluis passen en dus de kades niet kunnen bereiken. Ze liggen aan boeien in de buitenhaven en zijn alleen van afstand te bezichtigen. Maar ook dan zijn ze indrukwekkend. Dit wordt de eerste editie van de Route de Rhum waarbij deze reuzen zijn voorzien van foils, de verwachtingen zijn hoog gespannen.

Als je zo staat te kijken en de enorme maat op je in laat werken, wordt in ieder geval één reden duidelijk waarom je ze in Nederland zo weinig ziet: waar laat je ze? Hier in Bretagne heb je prachtige grote natuurlijke havens. Maar, om een voorbeeld te noemen, waar in Makkum laat je een tri van 32 meter lang en 23 meter breed? En Kornwerderzand kom je niet voorbij. Maar dat is natuurlijk puur praktisch en doet geen recht aan het elan en de fantasie die de Fransen ten toon spreiden. In de Rotterdamse havens zouden we toch best een stukje kunnen vrijmaken?

Mooie uitdaging

Jammer genoeg is er van de 123 schippers niet één Nederlands. Hier ligt voor de CTC misschien nog een mooie uitdaging? Samen een boot uitrusten? Wat dat betreft nog een paar getallen betreffende deelname aan de Route de Rhum:

Inschrijven in de Ultime klasse kost 80.000 euro, aflopend naar 6.000 voor de amateurs.
Een Route de Rhum-campagne kost al snel 90.000 euro volgens Christophe Souchaud. En dat zonder aanschaf van de boot, in zijn geval een First 40.7. Zijn uitgaven betroffen vooral: verzekeringen, (verplichte) veiligheidsuitrusting, nieuwe zeilgarderobe, reizen en verblijf.
Dus voor 300 euro per CTC-lid moeten we al iemand kunnen laten afreizen en hebben we over vier jaar meteen een mooi clubuitje! Tegenprestatie? Bijvoorbeeld wie meer dan 5000 euro doneert mag een etappe meevaren op de aanbrengtocht. Boven de 10.000 mag je mee terug vanaf Guadeloupe. Minimale vereiste: een schip van 36 voet… wie meldt zich aan?

De volgende Route du Rhum is in 2022. Maar wie eerder de sfeer eens wil proeven, of meedoen, in oktober 2019 start de Transat Jaques Vabre in Le Havre. Ook een gemengde wedstrijd, maar van iets kleinere schaal; slechts een half miljoen bezoekers vorige keer, duhuh.

© Ariella Bijl voor CTC Nederland